Woensdag 23 maart 2016 – Het klinkt zo romantisch: als getrouwd stel bestaat ‘mijn’ en ‘dijn’ niet meer. Alles wat voor het huwelijk van jullie apart was, is tijdens het huwelijk van jullie samen. De spaarrekening, het huis, de erfenis, de auto, sieraden maar ook de schulden. Prachtig uitgangspunt maar wat als het mis gaat tussen jullie en je gaat scheiden en je ineens de helft van zijn of haar schuld krijgt? Of jouw spaargeld gedeeld wordt door twee?
Gemeenschap van goederen is de standaard
Wanneer je gaat trouwen, trouw je in Nederland automatisch in gemeenschap van goederen. Bij gemeenschap van goederen vallen álle tegenwoordige en toekomstige goederen van beide echtgenoten (met een paar uitzonderingen) onder elkaars bezit. Wil je niet dat alles wat je bezit niet automatisch net zo veel van je aanstaande wordt, dan kan je trouwen op huwelijkse voorwaarde(n). Hiervoor moeten jullie samen naar de notaris om deze voorwaarden op te laten stellen. Uiteraard zijn hier kosten aan verbonden.
Kamerleden Magda Berndsen (D66), Foort van Oosten (VVD) en Jeroen Recourt (PvdA) willen dat eigendommen, schulden, erfenissen en giften niet meer “standaard worden opgenomen in de gemeenschap van goederen”. De Kamerleden werken inmiddels aan een wetsvoorstel. De Kamerleden willen dit veranderen zodat „de voorwaarden waarop het huwelijk wordt aangegaan […] beter aansluiten op de praktijk”. Zij zouden graag zien dat het de wettelijke standaard wordt dat “alleen zaken die het resultaat zijn van gezamenlijke inspanningen tijdens het huwelijk, gemeenschappelijk [bezit] worden.” De praktijk waar de kamerleden op doelen, is het forse aantal scheidingen per jaar. Ze willen de gehuwden in een echtscheidingssituatie beschermen.
Voors en tegens
Er zijn veel voors en tegens voor beide vormen te bedenken. Zo kan je zeggen dat de vorm of insteek van het huwelijk verandert als ieder zijn eigen kasboekje bijhoudt, het geregistreerd wordt wie wat heeft betaald en een erfenis automatisch van een persoon is en niet van de ander. Minder romantisch en in het kader van in de gelofte van ‘in voor en tegenspoed’ lijkt het meer ieder voor zich en is het alsof je al bezig bent met ‘wat als het verkeerd gaat’. Maar ja, wanneer je helaas moet concluderen dat de liefde over is, kan de scheiding – mits de financiën goed zijn bijgehouden- relatief makkelijk worden geregeld. Immers, de discussie om geld zal een stuk korter zijn. Daarbij krijg je niet de (studie)schuld van je toekomstig ex-partner in je schoot geworpen.
Aan de andere kant: je gaat trouwen omdat je een gezamenlijke toekomst wenst, in voor- en tegenspoed, tot de dood jullie scheidt. Hoort bij die toekomst ook niet je verleden? En ben je in het huwelijk niet het meest gelijkwaardig als alles wat van de ander is ook van de een is? Wat als de een veel geld heeft kunnen verdienen omdat de ander een stapje terug heeft gedaan? Is het dan niet eerlijk dat de (spaar)rekening van beiden is?
En gaat het mis – gelukkig blijft nog altijd de meerderheid van de huwelijken in tact- dan wordt alles gelijkwaardig verdeeld.
Als mediator zie ik het beide: scheidingen waarbij de bezittingen min of meer op basis van de vooraf opgestelde huwelijkse voorwaarden worden verdeeld, maar ook huwelijksgemeenschappen die 50-50 worden verdeeld. Wat ook regelmatig voorkomt zijn stellen die op huwelijkse voorwaarden zijn getrouwd maar doordat ze nooit of zelden iets onderling hebben verrekend en het eigenlijk ook niet duidelijk is wie wat heeft betaald, er discussies ontstaan. Men denkt het voor het huwelijk allemaal goed te hebben geregeld bij de notaris door deze voorwaarden op te stellen maar gedurende het huwelijk is de administratie aan de wilgen gehangen. In de praktijk betekent dit dat zij bezittingen gaan of zelfs moeten verdelen alsof ze in gemeenschap van goederen zijn getrouwd. Het opstellen van de huwelijkse voorwaarden had dus niet het beoogde resultaat.
Goed voorlichten
Ik vind het belangrijk dat stellen voordat ze in het huwelijksbootje stappen zich realiseren dat het aangaan van een huwelijk niet alleen een leuke dag en een mooi feest betekent. Of je trouwt op huwelijkse voorwaarden of in gemeenschap van goederen: weet wat de consequenties zijn als het jammer genoeg verkeerd gaat. En wees hierin ook realistisch. Omdat je in Nederland nu standaard trouwt in gemeenschap van goederen denk ik dat het voor sommige stellen de makkelijkste weg is. Je moet anders eerst naar een notaris en je wordt dan gedwongen om erover na te denken en misschien confronterend, het hierover te hebben. Niets is zo a-romantisch als dit, zittend op je roze wolk. Wellicht dat het goed is dat alle stellen, onafhankelijk van de huwelijksvorm, zich goed laten voorlichten over de consequenties van hun keuzes, op een laagdrempelige manier door bijvoorbeeld een notaris, advocaat of mediator. Daarbij kan zo’n gesprek van te voren erg verhelderend werken en leer je elkaar nog beter kennen.
Wil je meer informatie over scheiden of huwelijkse voorwaarden of gemeenschap van goederen? Neem dan contact met mij op.