Er is veel onduidelijkheid over alimentatie, zowel de partner- als kinderalimentatie. Is het verplicht, hoe lang moet je betalen of mag je ontvangen en wanneer heb je er geen recht meer op. Hieronder antwoorden op de hoe, wie, wat, wanneer en hoeveel- vragen.
Hoe wordt partneralimentatie berekend?
Bij partneralimentatie wordt er van de behoefte uitgegaan. Het is dus niet zo wanneer de ene 2000 euro verdient en de ander 5000 euro, dat het verschil door 2 wordt gedeeld. Er wordt gekeken naar de behoefte tijdens en na het huwelijk.
Behoefte en draagkracht
Wat je behoefte is, hoef je niet zelf te bepalen. Daar zijn zogenaamde normen voor, opgesteld door Expertgroep Alimentatienormen. Als je behoefte is bepaald, wordt er vervolgens gekeken of je zelf in deze financiële behoefte kan voorzien. Lukt dat niet omdat je inkomen daar niet toereikend genoeg voor is, dan wordt er naar de draagkracht van de ander gekeken. Heeft hij/zij draagkracht om jou te helpen, dan wordt berekend hoeveel dat is. De laagste van de twee bedragen (dus de draagkracht en de behoefte) vormt het uitgangspunt.
Bijvoorbeeld: heb jij behoefte aan 150 euro per maand maar kan je ex wel 400 euro betalen, dan krijg je dus niet meer dan 150 euro. Andersom ook: is jouw behoefte vastgesteld op 400 euro en heeft je ex maar draagkracht voor 150 euro, dan krijg je 150 euro. Daarnaast wordt er ook gekeken of jij na het ontvangen van de partneralimentatie van je ex, niet meer overhoudt dan je ex zelf.
Hoe lang moet je partneralimentatie betalen?
Sinds januari 2020 is er een nieuwe partneralimentatie regeling. Deze houdt in dat je kort gezegd recht hebt op maximaal 5 jaar partneralimentatie, zonder minderjarige kinderen.
De duur van de partneralimentatie is de helft van het aantal jaar dat je getrouwd of geregistreerd partners was met een maximum van 5 jaar. Er zijn vier uitzondering:
1. Jongste kind is jonger dan 12 jaar
Als jullie minderjarige kinderen hebben, dan geldt de maximale duur tot het jongste kind de leeftijd van 12 jaar heeft bereikt, mits de alimentatieontvanger ook de zorgende ouder is.
2. Huwelijken langer dan vijftien jaar geduurd
Wanneer het huwelijk langer heeft geduurd dan vijftien jaar en waarbij de alimentatieontvanger maximaal tien jaar voor de pensioengerechtigde leeftijd zit, kan de alimentatieplicht doorlopen tot de pensioendatum.
3. 50-plussers
Alimentatieontvangers die 50 jaar of ouder zijn en die langer dan vijftien jaar zijn getrouwd, hebben maximaal tien jaar recht op partneralimentatie.
4. Schrijnende gevallen
Er is een zogenaamde hardheidsclausule voor schrijnende gevallen. Hiervan is sprake als de beëindiging van de partneralimentatie te zeer ingrijpend is, zoals bij ziekte of blijvende arbeidsongeschiktheid.
Wanneer je in aanmerking komt voor één of meer van de uitzonderingen en er komen twee of meer verschillende periodes van partneralimentatie periodes uit naar voren, dan geldt de langst durende periode. Bijvoorbeeld: je bent 10 jaar getrouwd, dan betekent dat je maximaal 5 jaar partneralimentatie ontvangt. Jullie jongste kind is op het moment van scheiden 10 jaar. Dat zou betekenen dat hij over 2 jaar 12 wordt. Toch geldt dan de maximale duur van 5 jaar.
Gescheiden na 1 juli 1994 en voor januari 2020
Eerder had je recht op 12 jaar (mits gescheiden na 1 juli 1994 en voor januari 2020) als je huwelijk langer dan 5 jaar duurde. Duurde het korter dan 5 jaar dan krijg je partneralimentatie zolang het huwelijk duurde. Bij een huwelijk met kinderen, ook al duurde het korter dan 5 jaar, heb je recht op 12 jaar partneralimentatie. Deze termijnen gelden ook voor een geregistreerd partnerschap (die wordt beëindigd bij de rechter).
De partneralimentatie stopt als de ontvanger genoeg inkomsten heeft om in zijn/haar behoefte te voorzien, hij/zij gaat samenwonen, trouwen of een geregistreerd partnerschap aangaat of overlijdt.
Participatiewet
Mochten stellen afzien van partneralimentatie – wat overigens veel gebeurt – en mocht een van beiden na verloop van tijd een uitkering moeten aanvragen bij de overheid (bijvoorbeeld bij verlies van baan), dan zal de gemeente toch kijken of er bij de ex-partner nog een partneralimentatie te verhalen is.
Je mag er ook voor kiezen om samen tot een bedrag te komen. Je bent niet verplicht om je behoefte of de draagkracht te laten uitrekenen. Zolang jullie het beiden eens zijn over de hoogte van het bedrag.
Is partneralimentatie eigenlijk verplicht?
Ja het is verplicht als er – zoals hierboven beschreven- behoefte is bij de één en draagkracht is bij de andere. Met andere woorden: heeft de één het nodig en kan de andere het betalen. Deze verplichting geldt alleen voor stellen die zijn getrouwd of een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan.
Wanneer vervalt partneralimentatie?
Wanneer de alimentatieontvanger gaat samenleven met een nieuwe partner en een gezamenlijk huishouden viert, vervalt de plicht van de alimentatiebetaler.
Ik heb het initiatief genomen om te scheiden. Heb ik dan wel recht op partneralimentatie?
Het maakt niet uit of jij of je partner het initiatief heeft genomen. Het enige waar naar wordt gekeken is de behoefte en de draagkracht.
Hoe kan de nieuwe wet Hervorming Kindregeling effect hebben op de hoogte van partneralimentatie?
Sinds januari 2015 is er veel veranderd. Door de invoering van de wet Hervorming Kindregeling kan de hoogte van de partneralimentatie lager uitvallen. Per 1 januari 2015 is de post ‘aftrek levensonderhoud kinderen onder de 21 jaar’ afgeschaft. Dit betekent dat de partneralimentatie-betalende wellicht netto minder overhoudt waardoor zijn/haar draagkracht kleiner wordt. Zoals hierover beschreven kan de draagkracht invloed hebben op de hoogte van de partneralimentatie.